Bursa'nın Mirası: 98 Yıl Sonra Mevlevihane'yle Buluştu

1615 yılında Osmanlı Sultanı 1. Ahmed'in buyruğuyla Cünuni Ahmed Dede tarafından Hisar Bölgesi'nde Pınarbaşı mevkisinde oluşturulan Bursa Mevlevihanesi, 310 yıl boyunca faaliyet gösterdikten sonra 1925'te kapatıldı. Ardından yerine su depoları inşa edildi. Büyükşehir Belediyesi, tarihi yapıyı tekrar hayata geçirmek amacıyla rekonstrüksiyon projesi geliştirdi.

Mevlevihane, sema ayinlerinin yanı sıra tasavvuf sohbetlerine de ev sahipliği yaparak kültürel bir merkez işlevini üstlendi. Son postnişin Mehmed Şemseddin Efendi'nin üçüncü kuşak torunu Nesibe Günalp Kal'ın bağışladığı kıyafetler ve o döneme ait kullanılan kap kacak gibi eşyalar, adeta bir müze niteliği kazandırdı yapıya.

Nesibe Günalp Kal, Mevlevihane'ye ait eserlerin ailesi tarafından nesiller boyunca özenle korunduğunu ve değerlerinin bilinerek saklandığını ifade etti.

Kal, ailesinin bu eserlere verdiği değeri vurgulayarak, "Ailede herkes bu mirasa aynı duyarlılıkla yaklaşıyor. Bu eserleri her taşınmamızda yanımda götürdüm. Taşınma süreci her zaman uzun sürdü. Örneğin, Kükürtlü Caddesi'nde bulunan eve taşındığımızda, küçük bir merdiven yapıp odunluğa yerleştirdim bu eşyaları. Sonra Hisar'da yeni bir eve geçtik, alttaki iki bodrum odasını bu iş için ayarladım. Eşim ve çocuklar sabırla yanımda oldular. Şimdi, bugün, bu an, bize ne kadar mutluluk veriyor!" dedi.

Kal, getirdiği eserlerin arasında annesinin iki oğlu için verdiği antikaların özel bir yere sahip olduğunu belirtti. Bu eserleri süreli sergilemek üzere bağışladığını, bunu yaparken de onların onayını aldığını ifade etti.

Kal, eserleri gelecek nesillere zarar görmeden aktarmaktan duyduğu mutluluğu paylaşırken aslında bu mirasın kendisinin değil, ailesinin üstün bir başarısı olduğunu vurguladı. Geçmişte yaşayan aile büyüklerinin, miras bırakılan eserlerin korunması için gösterdikleri özeni anlattı. Bu özenin bir örneğini paylaşarak, ailelerin birbirlerine nasıl yardımcı olduğunu ve asla yalnız olmadığını belirtti. Komşuların da desteğiyle bu değerleri koruma sürecinde hep birlikte hareket ettiklerini ve bu dayanışmanın önemine vurgu yaptı.

Kal, evindeki tarihi askeri belgeleri askeri müzeye bağışladığını ve bu adımın kendisine hafiflik ve huzur getirdiğini paylaştı. Onun için her şeyin doğru yerine konulmasının verdiği huzurun değerli olduğunu ifade etti.

"Hem eseri hem hikayeyi hem de koleksiyoneri bulduk" Bursa Büyükşehir Belediyesi Müzeler Şube Müdürü ve sanat tarihçisi Goncagül Meriç, Mevlevihane'nin 15 yıla yayılan bir projeyle tekrar hayata döndürüldüğünü duyurdu.

Müzeyi oluştururken bazı zorluklarla karşılaştıklarını dile getiren Meriç, şunları belirtti: "Bu dergahın kapanmasıyla birlikte, normalde müzelere girecek hiçbir obje ya da eser yoktu. Ancak Bursa Mevlevihanesi'nin son postnişini Mehmed Şemsettin Efendi'nin torunuyla tanışma fırsatı bulduk. Aileleri bu özel koleksiyonu yıllarca korumuş ve annesiyle birlikte saklamışlar. Bu 133 parçalık koleksiyon, son postnişinin kıyafetlerinden kişisel eşyalarına ve dergahın eşyalarına kadar birçok önemli eseri içeriyor. Bu bağış gerçekten burayı adeta bir müze haline getirdi."

Meriç, Nesibe Günalp Kal'a katkılarından dolayı teşekkür ederek şunları dile getirdi: "Bazen eseri buluruz ama hikayesini bilemeyiz. Burada bizim için çok değerli olan şey, eserin yanı sıra onun hikayesini ve koleksiyonerini bulmuş olmamız."