Prof. Dr. Pınar Sökülmez Kaya, Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) Sağlık Bilimleri Fakültesi Beslenme ve Diyetetik Bölüm Başkanı olarak, glutensiz diyetin kullanım alanlarına değindi. Özellikle çölyak, romatoid artit, fibromiyalji, endometriosiz, Tip 1 diyabet, tiroid, otizm, şizofreni, sedef ve obezite gibi çeşitli hastalıkların tedavisinde bu diyetin tercih edildiğini vurguladı.
Glutensiz diyetin temel prensibinin buğday, arpa, çavdar ve bu tahıllardan üretilen besinlerin tüketilmemesi olduğunu belirten Kaya, buğday temelli besinlerin dışında mısır, pirinç, darı gibi glutensiz tahılların serbest olduğunu ifade etti. Bu tahılların, glutensiz diyetin çeşitliliğini artırarak beslenme alışkanlıklarını zenginleştirdiğini aktardı.
"Herkes için uygun olmayan bir diyet"
Glutensiz diyetin sadece hastalıkla ilgili kullanımlarına odaklanılması gerektiğini vurgulayan Kaya, zayıflama amaçlı uygulamalarının hatalı olduğunu dile getirdi. Bu diyetin, buğday, arpa ve çavdardan mahrum bırakarak bu besinlerde bulunan B vitaminleri, demir, kalsiyum ve lif gibi önemli öğeleri eksik bırakabileceğini belirtti. Buğdayın zengin içeriği nedeniyle, bu besinlerden uzak kalmanın bazı eksikliklere yol açabileceğini, özellikle B vitaminleri ve lif açısından eksiklik yaşanabileceğini aktardı. Glutensiz ürünlerin bazılarının işlenmiş ve yüksek şeker içeriğine sahip olabileceğini, bu durumun kilo artışı ve metabolik sorunlara sebebiyet verebileceğini belirtti. Ayrıca, bağırsak flora dengesini bozarak sindirim problemlerine yol açabileceğine dikkat çekti. Kaya, herkesin bireysel sağlık durumuna, yaşam tarzına ve ihtiyaçlarına göre farklılık gösteren bir diyet olduğunu ve uygulanırken bir diyetisyene danışılması gerektiğini vurguladı.
"Türkiye'de 250 bin ile 750 bin arasında çölyak hastası olduğu tahmin edilmektedir"
Kaya, yüksek glisemik indeksi ve doymuş yağ içeriği sebebiyle glutensiz diyetin obezite riskini artırabileceğini ifade etti. Çölyak hastalarında besin eksikliklerinin devam edebileceğine dikkat çekti, özellikle düşük seviyelerde lif, folat, B12 vitamini, D vitamini, kalsiyum, demir, çinko ve magnezyum eksikliğinin devam edebileceğini belirtti. Glutensiz diyetlerde besin eksikliklerini önlemek adına sebze, meyve ve baklagil tüketiminin önemine vurgu yaptı. Bu diyetin enerji, yağ, karbonhidrat ve posa gibi besin öğelerinin dengesiz alımına neden olabileceğini ve vücut ağırlık artışına yol açabileceğini vurguladı. Çölyak hastaları için glutensiz diyetin tek etkili tedavi yöntemi olduğunu belirtti ve Türkiye'de bu hastalığın yaygınlığının 250 bin ile 750 bin arasında olduğunu tahmin ettiklerini ifade etti.